فیوز مینیاتوری تکفاز
فیوز مینیاتوری تک فاز یک قطع و وصل اتوماتیک است که به عنوان یک وسیله حفاظتی در تابلوهای برق منازل و تابلوهای صنعتی به کار میرود. وظیفه اصلی این فیوز، محافظت از مدارهای برق در برابر جریان اضافه یا حملههای کوتاهمدت میباشد. ویژگیهای اصلی این فیوز به شرح زیر است:
کاربرد: فیوز مینیاتوری تک فاز در مقابل جریان اضافه یا اختلالات کوتاهمدت در مدارهای برق تک فاز استفاده میشود.
حساسیت: این نوع فیوز به جریانهای اضافه بسیار حساس است. اگر جریان در مدار به مقداری بیشتر از حد مجاز تعیین شده در فیوز برسد، فیوز به سرعت عکس العمل نشان میدهد.
عملکرد اتوماتیک: فیوز مینیاتوری به صورت اتوماتیک عمل میکند، به این معنی که در صورت افزایش جریان به حدی که بیشتر از حد مجاز باشد، فوراً مدار را قطع میکند.
عکسالعمل سریع: یکی از ویژگیهای مهم فیوزهای مینیاتوری تک فاز، عکسالعمل سریع آنها است. این به معنی آن است که فیوز در زمان بسیار کمی به جریان اضافه واکنش نشان میدهد و مدار را به سرعت قطع میکند.
جلوگیری از آسیب به تجهیزات: عملکرد این فیوز به حفظ تجهیزات برقی از خرابی ناشی از جریانهای اضافه و اختلالات کوتاهمدت کمک میکند.
فیوزها از نوعهای مختلفی بر اساس جریان محدودکننده خود و نوع مدارها تا میتوانند موجود باشند. انتخاب نوع و مشخصات فیوزها باید با توجه به نیاز و ویژگیهای مدار برقی انجام شود.
فیوز مینیاتوری تک فاز با رنج جریان از 1 آمپر تا 63 آمپر و در تیپهای B، C، D، K و Z تولید میشود. این انواع فیوزها به تفاوتهایی در نحوه عملکرد و حساسیت نسبت به جریان اضافه بستگی دارند و بر اساس نیازهای خاص مدارهای برقی و تجهیزات، انتخاب میشوند.
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع B (روشنایی) :
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع B، که به عنوان فیوز مینیاتوری تندکار نیز شناخته میشود، برای مصارف خانگی و روشنایی کاربرد دارد. این نوع فیوز دارای ویژگیهای خاصی است که آن را مناسب برای مصارف خانگی و روشنایی میکند:
عموماً برای مصارف خانگی و روشنایی: فیوز نوع B به عنوان یک فیوز روشنایی یا خانگی شناخته میشود. از آن برای حفاظت از مدارهایی که به تأمین نور، پریزها، و تجهیزات خانگی متصل هستند، استفاده میشود.
حساسیت مناسب: این نوع فیوز در مقابل جریان اضافه بین 3 تا 5 برابر جریان نامی در زمان مشخص عمل میکند. این حساسیت به اندازهای تنظیم شده که از تخریب ناگهانی تجهیزات خانگی جلوگیری کند، اما در عین حال از قطع مدار در مواقع نادر و موقتی که جریان اضافه اتفاق میافتد، جلوگیری کند.
مناسب برای مصارف عادی خانگی: این فیوزها برای تغذیه تجهیزات خانگی و روشنایی در شرایط عادی و مصارف روزمره بسیار مناسب هستند.
فیوز تندکار: نام “تندکار” به دلیل عملکرد سریع این فیوزها به وجود آمده است. در مواقعی که جریان اضافه شدیدی به مدار وارد شود، فیوز به سرعت عمل میکند و مدار را قطع میکند تا از آسیب به تجهیزات و احتمال خطرهای ایمنی جلوگیری کند.
به عنوان یک نوع اصلی فیوزها، فیوزهای مینیاتوری تندکار نقش مهمی در ایمنی تجهیزات برقی و مدارهای خانگی ایفا میکنند.
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع C (موتوری) :
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع C، که به عنوان فیوز مینیاتوری کندکار نیز شناخته میشود، بیشتر در محیطهای صنعتی و کاربردهایی که به موتورها و تجهیزات صنعتی متصل هستند، استفاده میشود. ویژگیهای اصلی این نوع فیوز عبارتند از:
1. کاربرد صنعتی: فیوز نوع C به عنوان فیوز موتوری شناخته میشود و بیشتر در محیطهای صنعتی برای حفاظت از موتورها و تجهیزات مشابه به کار میرود. این نوع فیوز برای مدارهایی با بارهای صنعتی و موتورها مناسب است.
2. حساسیت متوسط: فیوز نوع C در جریان اضافه بار بین 5 تا 10 برابر جریان نامی در زمان مشخص عمل میکند. این حساسیت متوسط است، به اندازهای تنظیم شده که از تخریب ناگهانی موتورها و تجهیزات صنعتی جلوگیری کند.
3. زمان قطع بیشتر: زمان قطع فیوز نوع C نسبت به تیپ B بیشتر است. این به معنی آن است که فیوز نوع C تا زمانی که جریان اضافه بار به حد مجاز بالا برود، منتظر میماند.
4. معمولاً به عنوان “کندکار” شناخته میشود: به دلیل عملکرد کندتر این نوع فیوز، به طور معمول به عنوان “کندکار” شناخته میشود. این ویژگی مناسب برای موتورها و تجهیزات صنعتی است، زیرا در مواقعی که جریان اضافه شدید به مدار وارد شود، فیوز به تأخیر واکنش نشان میدهد تا از قطع ناگهانی و تکراری جلوگیری کند.
فیوزهای نوع C اهمیت زیادی در حفاظت از تجهیزات صنعتی و موتورها دارند و برای مواقعی که از پیکهای باری در زمان راهاندازی یا تغییرات در بار متغیر صنعتی تا تری دارند، بسیار مناسب هستند.
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع D (ترانسفورماتوری ) :
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع D برای مصارف صنعتی خاص مانند مولدهای اشعه ایکس (X-Ray) و یا ترانسفورماتورها استفاده میشوند. این نوع فیوزها دارای ویژگیهای خاصی هستند که آنها را مناسب برای این کاربردهای خاص میکنند:
1. کاربرد در مصارف خاص صنعتی: فیوز نوع D به عنوان فیوز ترانسفورماتوری شناخته میشود و بیشتر در مصارف صنعتی خاص استفاده میشود. این نوع فیوز به تجهیزات خاصی مانند ترانسفورماتورها و مولدهای اشعه ایکس متصل میشود.
2. حساسیت بالا: فیوز نوع D در جریان اضافه بار بین 10 تا 20 برابر جریان نامی در زمان مشخص عمل میکند. این حساسیت بالا به اندازهای تنظیم شده که از تخریب ناگهانی تجهیزات حساس و گران قیمتی مانند ترانسفورماتورها جلوگیری کند.
3. زمان قطع بیشتر: زمان قطع فیوز نوع D نسبت به تمامی تیپهای دیگر بیشتر است. این ویژگی به معنی آن است که فیوز نوع D تا زمانی که جریان اضافه بار به حد مجاز بالا برود، منتظر میماند. این زمان بیشتر به اجازه دادن به تجهیزات برای مقابله با پیکهای باری در زمان راهاندازی یا تغییرات در بار متغیر صنعتی کمک میکند.
فیوزهای نوع D به عنوان یک وسیله مهم برای حفاظت از تجهیزات حساس و گران قیمتی مانند ترانسفورماتورها و مولدهای اشعه ایکس در مصارف صنعتی خاص بسیار اهمیت دارند. تنظیمات حساس این فیوزها از تجهیزات متصل به آنها در مقابل آسیبها و خطرات ممکن محافظت میکند.
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع K (قدرت) :
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع K، برای حفاظت در مدارات قدرت، ترانسفورماتورها و موتورها استفاده میشود. این نوع فیوز دارای ویژگیهای خاصی است که آن را مناسب برای این کاربردها میکند:
1. حفاظت در مدارات قدرت: فیوزهای نوع K برای محافظت از مدارات قدرتی که شامل تجهیزات قدرتی مثل ترانسفورماتورها و موتورها هستند، استفاده میشوند. این تجهیزات معمولاً بارهای بزرگی را تأمین میکنند و نیاز به حفاظت مؤثر دارند.
2. حداقل حساسیت برای قطع: فیوزهای نوع K حداقل حساسیتی را دارند و برای قطع در مواقع اضافه بار کمتر از سایر انواع فیوزها تنظیم شدهاند. این به معنی آن است که زمانی که جریان اضافه بار به حد مجاز برسد، فیوزهای نوع K سریعتر عمل میکنند.
3. عملکرد سریع: فیوزهای نوع K عملکرد سریعی دارند و در موارد اضافه بار، به سرعت مدار را قطع میکنند. این ویژگی مهم است زیرا از تجهیزات و مدارات در معرض خطرهای ناشی از افزایش جریان نامی خارجی و افزایش حرارت جلوگیری میکند.
4. منحنی قطع: در موارد اتصال کوتاه، منحنی قطع فیوزهای نوع K میان تیپ D و تیپ C واقع میشود. این به معنی این است که در موارد اتصال کوتاه، زمان قطع فیوزهای نوع K بیشتر از تیپ D و کمتر از تیپ C خواهد بود.
فیوزهای نوع K به عنوان یک وسیله حفاظتی مهم برای مدارات قدرت و تجهیزات قدرتی با بارهای بزرگ و پیکهای باری معمولاً در صنایع و سیستمهای انرژی استفاده میشوند. انتخاب نوع مناسب فیوز باید با توجه به نیازهای خاص مدار برقی و تجهیزات صورت گیرد.
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع Z (بسیار حساس) :
فیوز مینیاتوری تک فاز نوع Z، به عنوان فیوز بسیار حساس شناخته میشود و برای محافظت در مداراتی با حساسیت بالا استفاده میشود. این نوع فیوز دارای ویژگیهای خاصی است که آن را برای کاربردهای حساس مناسب میکند:
1. حساسیت بسیار بالا: فیوزهای نوع Z بسیار حساس هستند و در مواقعی که جریان عبوری از جریان نامی بیشتر شود، به سرعت عمل میکنند. این حساسیت بسیار بالا به معنی این است که فیوز نوع Z برای کاهش ریسک نسبت به تجهیزات یا مدارات حساس مناسب است.
2. زمان قطع کم: فیوزهای نوع Z در مدت زمان کمی از تمامی تیپهای دیگر کمتر عمل میکنند. منحنی قطع آنها تا حدی تنظیم شده است که به سرعت به فرمان قطع دستور میدهند.
3. حفاظت در مواقع اضافه بار و اتصال کوتاه: فیوز نوع Z به طور موثر در مواقع اضافه بار و اتصال کوتاه عمل میکند و مدار را به سرعت قطع میکند. این ویژگی مهم است زیرا در مواقعی که حساسیت بالا و جریانهای نادر به مدار وارد میشود، از آسیب به تجهیزات و ایمنی جلوگیری میکند.
4. کاربرد در مدارات با حساسیت بالا: این نوع فیوز به عنوان یک وسیله حفاظتی برای مداراتی با حساسیت بالا مانند تجهیزات آزمایشگاهی یا دستگاههایی که به حفاظت بسیار حساس نیاز دارند، مورد استفاده قرار میگیرد.
فیوزهای نوع Z برای کاربردهایی که به حفاظت بسیار حساس نیاز دارند و همچنین در مواقعی که تجهیزات گرانقیمتی وجود دارد مناسب هستند. انتخاب این نوع فیوز باید با دقت و با توجه به نیازهای خاص مدار انجام شود.
مکانیزم عملکرد فیوزهای مینیاتوری به ۲ دسته تقسیم می شود :
در فیوزهای مینیاتوری، مکانیزم عملکرد به دو دسته اصلی تقسیم میشود، که به شرح زیر هستند:
1. عملکرد بیمتالی برای حفاظت از اضافه بار:
– در این نوع عملکرد، فیوز از یک لوله بیمتالی ساخته شده است. بیمتال یک جنسی است که با افزایش دما، انبساط مییابد.
– وقتی جریان عبوری از فیوز از حد مجاز بالاتر رفت، بیمتال شروع به گرم شدن و انبساط دادن میکند. این تغییر ابعاد بیمتال باعث انبساط و خم شدن لوله فیوز میشود.
– خم شدن لوله فیوز در نتیجه افزایش دما به یک نقطه خاص، باعث قطع فیوز و جدا شدن مسیر جریان میشود. این عمل به عنوان عملکرد بیمتالی شناخته میشود و برای حفاظت از اضافه بار در مدارهای برقی استفاده میشود.
2. عملکرد مغناطیسی برای حفاظت از اتصال کوتاه:
– در این نوع عملکرد، فیوز دارای یک مغناطیس است که به طور معمول به یک مغناطس دائمی متصل است.
– وقتی جریان عبوری از فیوز به مقداری بالاتر از حد مجاز برسد (مثلاً در موارد اتصال کوتاه)، میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط این جریان باعث جذب میگره مغناطیسی شده توسط فیوز میشود.
– جذب میگره مغناطیسی به عنوان عملکرد مغناطیسی شناخته میشود و باعث میشود که مدار قطع شود تا از اتصال کوتاه و افزایش جریان جلوگیری شود.
انتخاب عملکرد مناسب برای فیوزهای مینیاتوری به وابستگی از نوع مدار و نیازهای حفاظتی آن میباشد. هر دو نوع عملکرد میتوانند در مدارات مختلف و برای هدفهای حفاظتی متفاوت استفاده شوند.